“Mensen worden niet per definitie minder religieus, maar ze geven op andere manieren uiting aan hun geloof.” Klopt deze constatering? Monique Ratheiser en Jan van der Stoep beweren in hun boek ‘Media en Religie’ van wel. In één ding kan ik ze in elk geval meteen gelijk geven en dat is: “Religie is een verschijnsel dat je als journalist niet kunt negeren en daarom kun je je maar beter bewust zijn van de plek die religie in onze samenleving inneemt.”

De herkomst van de totstandkoming van een samenleving is een erg belangrijk iets. Zo wordt in dit boek ook wel gezegd: “Als je weet waar je vandaan komt, kun je ook beter bepalen waar je nu naartoe gaat”. Dit geldt voor zowel het individu als de gehele maatschappij. In Nederland bezitten burgers het recht op vrijheid van geloof, maar dit is niet altijd zo vanzelfsprekend geweest. Na dit hoofdstuk over de ‘religieuze geschiedenis’ van Nederland ben ik dan ook weer erg dankbaar dat ik in dit vrije land mag leven.

De definitie van religie/geloof?
Wat betreft de constatering: “Mensen worden niet per definitie minder religieus, maar ze geven op andere manieren uiting aan hun geloof,” ben ik het niet helemaal eens. Mijn definitie van ‘religie’ is namelijk een vorm van zingeving aan het leven waarbij een hogere macht (God) centraal staat. Een geloof zie ik dus als een zingeving waarbij men in iets gelooft wat men niet met het blote oog kan zien. Wel is het zo dat er minder mensen naar de kerk gaan, maar hun geloof wel verder en anders toepassen in hun leven door bijvoorbeeld thuis te bidden. Maar in dit boek wordt de opkomst van nieuwe spiritualiteit ook gezien als religie, terwijl mijn definitie van spiritualiteit op ‘persoonlijke innerlijke ervaring’ duidt. Dit zie ik zelf dus meer als een levensstijl of levensbeschouwing, maar niet perse als een religie. De schrijvers mochten naar mijn mening wel iets genuanceerder met de definitie van een religie of geloof omgaan.

Grondrechten gebaseerd op vrijheid
In Nederland kennen wij verschillende vrijheden wat religie betreft. De belangrijkste (vooral voor journalisten) zijn toch wel de persvrijheid, vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van godsdienst. Volgens Media & Religie zijn geen van deze rechten absoluut. Hier zit eigenlijk wel een kern van waarheid in, aangezien het ene recht niet zonder het ander kan bestaan. Gek genoeg heb ik hier nooit eerder zo bij stilgestaan. Monique en Jan hebben mij met hun verhaal dus echt wel even wakker geschud. Voor mij persoonlijk staan deze drie vrijheden ook op gelijke voet. Ik ben enorm blij dat ik in Nederland mijn eigen geloof mag uiten, mijn mening op mijn blog mag posten en de kans krijg om journalist te worden zonder dat er vóór publicatie artikelen moeten worden gecontroleerd door de staat.

Totstandkoming van een land
Vooral uit het stukje ‘religieuze geschiedenis’ van Nederland blijkt dat er heel wat rechten en vrijheden zijn ontstaan uit religieuze conflicten. Tegenstrijdige religies hebben in feite gezorgd voor de basis van de algemene normen en waarden in de Nederlandse samenleving. Ik moet hier wel bij zeggen dat ik zelf de economische en politieke kant ook erg belangrijk vind als het om de ‘totstandkoming’ (in welk opzicht dan ook) van een land gaat, aangezien een samenleving niet alleen uit ‘cultuur’ bestaat. Dit wordt alleen niet zo nadrukkelijk genoemd, waarschijnlijk omdat het boek echt alleen over ‘Media en Religie’ gaat.

Religieuze kennis is belangrijk voor de journalist
Religie wordt vaak gezien als iets dat niet meer van deze tijd is, toch leggen Monique en Jan uit dat we het overal nog tegenkomen. Daar hebben ze absoluut gelijk in. Er is misschien sprake van ontkerkelijking, maar door de multiculturele samenleving komen er wel veel religies bij. Sommige religies, met name de islam, zijn continu in het nieuws. Niet omdat een ‘groep’ wordt aangesproken, maar juist omdat ze bedreigd worden (denk aan brandstichting bij een moskee of asielzoekerscentrum) En dat gebeurt in een vrij land?! Dit soort ‘nieuws’ zet de bovengenoemde vrijheden onder druk en journalisten zijn naar mijn mening verplicht om met religieuze berichtgeving zorgvuldig om te gaan. Om dit mogelijk te maken, is het erg van belang dat een journalist wel wat van bepaalde religies afweet.

Conclusie
Een stukje godsdienstgeschiedenis van het land waarin ik leef, geeft betekenis aan bepaalde vrijheden en rechten van burgers. Religie is dus nog steeds een belangrijk aspect en maakt deel uit van de samenleving. Of je nu gelovig bent of niet, je mag het als journalist niet negeren.

~Deeserve it